Szkło hartowane musi przejść szereg testów i kontrolę, dzięki której można określić jego wytrzymałość. Odporność na działanie różnego rodzaju sił bada się między innymi za pomocą wahadła udarowego. Jakim testom poddaje się szkło, by zakwalifikować je do jednej z klas wytrzymałości?
Badanie wytrzymałości szkła ma znaczenie z uwagi na wymagania dotyczące materiałów budowlanych. Niektóre z nich muszą wyróżniać się określonymi właściwościami lub należeć do konkretnej klasy, by zapewnić bezpieczeństwo użytkownikom budynku. Doskonała jakość materiału jest w takim przypadku priorytetem.
Badanie wytrzymałości szkła wahadłem udarowym z oponami
Każdy rodzaj szkła, w tym również szyba hartowana, musi przejść podstawowe badanie wytrzymałości z użyciem wahadła udarowego. Na tej podstawie kwalifikuje się materiał do jednej z podstawowych klas i określenie jego wytrzymałości. Może więc znaleźć się w kategorii odprężonego szkła typu float, szkła laminowanego lub szkła hartowanego. Aby wyniki były wiarygodne, badanie przebiega w ściśle określonych warunkach. Przeprowadza się je w pomieszczeniu o temperaturze 20℃, wykorzystując cztery tafle o standardowych wymiarach 1938 mm × 876 mm. Podstawowym narzędziem jest ważące 50 kg wahadło udarowe skonstruowane z dwóch opon przymocowanych do kołowych obręczy, które są podtrzymywane przez stalowe obciążniki. Wahadło zawiesza się na linie w stalowej ramie. Test polega na spuszczaniu wahadła na szkło umieszczone w stalowej ramie kolejno z trzech różnych wysokości: 190 mm, 450 mm i 1200 mm. 10 największych odłamków szkła pozostałych w ramie pozwala określić, z jakim materiałem mamy do czynienia.
- Typ A – szkło odprężone (typu float) – odłamki są duże, pęknięcia mają ostre krawędzie.
- Typ B – szkło laminowane – jest dużo spękań, ale odłamki trzymają się razem.
- Typ C – szkło hartowane – powstały liczne, niewielkie odłamki.
Szkło hartowane – jak wygląda badanie?
Wszyscy producenci szkła muszą uzyskać certyfikaty zgodności produkowanego szkła hartowanego z normą PN-EN 12150-1. Norma określa, że szkło hartowane bada się poprzez sprawdzenie siatki spękań oraz odporności na czteropunktowe zginanie. Pierwszy test polega na rozbiciu tafli uprzednio sklejonej taśmą za pomocą młotka o wadze 75 g lub innego urządzenia o twardym ostrzu. Kiedy szyba jest już rozbita, należy obliczyć odłamki wolne od pęknięć na powierzchni kwadratu o boku 50 mm. Miejsce badania wyznacza się tam, gdzie utworzyły się największe odpady, a następnie przykłada specjalny szablon. Liczba kawałków i ich długość decyduje o tym, czy szkło będzie można sprzedawać jako hartowane.
Badanie odporności szkła hartowanego na zginanie bada się z wykorzystaniem prasy i 10 próbek materiału o wymiarach 360 × 1100 mm. Próbkę kładzie się na podporze z dwoma metalowymi, wyłożonymi gumą wałkami o ściśle określonych wymiarach, a następnie ściska się ją takimi samymi wałkami od góry, aż do zniszczenia. Następnie za pomocą wzoru oblicza się wytrzymałość szkła na zginanie.
