W sklepach oferujących materiały budowlane możemy spotkać się z różnymi oznaczeniami np. DIN, ISO, czy PN. Nie każdy jednak wie, co oznaczają te skróty w kontekście rodzajów śrub. Śruby można skategoryzować ze względu na zastosowanie, materiał, kształt, czy wymiary, ale również i normy stosowane przy ich produkcji. Jest to bardzo ważne, albowiem pozwala to odpowiednio szybko wyszukać i dopasować dany element. Warto wiedzieć, co oznaczają poszczególne normy oraz czy śruby wyprodukowane zgodnie z normami ISO mają swoje odpowiedniki w normach DIN, czy PN. Konwersja tych norm znacznie ułatwia pracę i zmniejsza ryzyko popełnienia błędu.
Budowa śrub
Śruby możemy podzielić na ze względu na ich budowę. Różnią się one między innymi:
- gwintem – m.in. na części lub na całej długości śruby,
- gniazdem – m.in. krzyżowym, sześciokątnym, z rowkiem do wkrętaka,
- łbem – m.in. oczkowym, grzybkowym, walcowym, kulistym, trójkątnym, czworokątnym, sześciokątnym, skrzydełkowym, czy stożkowym,
- trzpieniem – równym średnicy gwintu, zbliżonym do średnicy gwintu, czy pasowanym,
- końcem – m.in. soczewkowym, płaskim, ściętym, wgłębionym.
Wszystkie śruby dzielą się także ze względu na rodzaj zastosowanej normy. Istnieją trzy rodzaje norm: PN, DIN i ISO.
Normy DIN, PN, ISO
W Polsce obowiązują normy krajowe, ale również zagraniczne, honorowane przez polskie prawo:
- PN –polska norma o zasięgu krajowym, która obowiązuje tylko na terenie Polski. Normy ustalane są przez PKN – Polski Komitet Normalizacyjny,
- DIN – niemiecka norma krajowa, której popularność sprawiła, iż jest również on honorowana w naszym kraju. Norma ta ustalana jest przez przez Niemiecki Instytut Normalizacyjny (Deutsches Institut für Normung),
- ISO – najpopularniejsza norma międzynarodowa, obowiązująca w większości krajów świata, honorowana w naszym kraju. Normy ISO ustalane są przez Międzynarodową Organizację Normalizacyjną.
Konwersja norm, tabele, ISO 7380
Konwersję norm stosujemy, gdy musimy kupić śrubę o określonych normami parametrach i mamy dla niej podaną jedną konkretną normę np. PN, a w sklepie stacjonarnym, czy internetowym produkty oznaczane są jako DIN lub ISO. W takiej sytuacji najlepiej skorzystać ze specjalnych tabel konwersji, gdzie znajdziemy odpowiedniki poszczególnych norm. Obecnie większość sklepów i producentów stara się wyeliminować ten problem już na drodze produkcji, czy ofert sprzedażowych, podając wszystkie trzy rodzaje norm odnoszące się do danego produktu.
Należy pamiętać, że istnieją pewne śruby i inne elementy złączne opisywane tylko jedną konkretną normą. Odpowiedniki dla takich wyrobów niestety nie istnieją. Idealnym przykładem są śruby z łbem kulistym z gniazdem sześciokątnym ISO 7380, które nie spełniają żadnej innej regulacji poza normą ISO 7380.
Śruba ISO 7380 z łbem kulistym występuje w dwóch klasach wytrzymałości mechanicznej (8.8 lub 10.9). Jest to śruba imbusowa, która często posiada powłokę antykorozyjną w postaci ocynkowania. Jeżeli elementy będą narażone na działanie wilgoci, zaleca się stosowanie śrub z łbem grzybkowym wykonanych ze stali kwasoodpornej A4, lub stali nierdzewnej A2. Śruby ISO 7380 znajdują szerokie zastosowanie w produkcji maszyn przemysłowych i konstrukcjach stalowych.
